jak układać płytki nad drzwiami

Jak układać płytki przy drzwiach?

Czytelniku! Prosimy pamiętać, że wszystkie dane oraz pomoce zawarte na naszej witrynie nie zastąpią własnej konsultacji ze ekspertem/profesjonalistą. Branie przykładu z treści umieszczonych na naszym blogu w praktyce zawsze powinno być konsultowane z odpowiednio wykwalifikowanym specjalistą. Redakcja i wydawcy naszego bloga nie są w żaden sposób odpowiedzialni za wykorzystanie informacji zamieszczanych na portalu.

Płytki ceramiczne to popularny materiał wykończeniowy, który nadaje pomieszczeniom elegancki i trwały charakter. Jednak ich precyzyjne układanie przy drzwiach może stanowić wyzwanie, szczególnie jeśli chcemy osiągnąć estetyczny i profesjonalny efekt. Oto kilka kroków i wskazówek, które pomogą Ci dokładnie układać płytki przy drzwiach.

1. Przygotowanie powierzchni:

Zanim przystąpisz do układania płytek, upewnij się, że powierzchnia, na której będą one umieszczone, jest odpowiednio przygotowana. Usuń wszelkie ślady starych okładzin, obkurczenia i nierówności. Wyreguluj poziom, stosując odpowiednie masy wyrównujące.

2. Pomiar i planowanie:

Rozpocznij od dokładnego pomiaru obszaru, na którym chcesz układać płytki. Wykorzystaj poziomicę, aby określić, czy podłoga jest równa. Zwróć uwagę na ewentualne nierówności, które mogą wpłynąć na poziomy układ płytek. Następnie sporządź plan układu płytek, uwzględniając kształt pomieszczenia i kierunek, w którym będą układane.

3. Wybór płytek:

Wybór płytek ma istotny wpływ na efekt końcowy. Upewnij się, że płytki pasują do stylu wnętrza i są odpowiednie do użytku w danym pomieszczeniu. Jeśli drzwi mają próg, zastanów się, czy płytki powinny być równe z nim czy pod nim.

4. Przygotowanie narzędzi:

Przygotuj odpowiednie narzędzia, takie jak kielnia, kliny dystansowe, klej do płytek, cementowy zaprawę do spoin oraz gąbkę do fugowania. To ważne, aby mieć wszystko gotowe przed rozpoczęciem procesu układania.

5. Rozpoczęcie układania:

Rozpocznij układanie płytek od środka obszaru, stopniowo przesuwając się w kierunku drzwi. To pozwoli uniknąć pułapek, takich jak za wąskie lub za szerokie fajansy na końcu. Użyj klinów dystansowych, aby zachować równomierną odległość między płytkami.

6. Cięcie płytek:

Na brzegach obszaru, gdzie konieczne jest przycięcie płytek, skorzystaj z piły do płytek ceramicznych. Upewnij się, że cięcia są precyzyjne i dokładnie pasują do kształtu pomieszczenia.

7. Klejenie i fugowanie:

Nakładaj klej do płytek na powierzchnię i płytki, a następnie przyklej płytki do podłoża. Po dokładnym ułożeniu wszystkich płytek, pozostaw je na czas utwardzenia kleju. Następnie przejdź do fugowania. Wypełnij fugi specjalną masą fugową, usuwając nadmiar za pomocą gąbki. To nada płytkom trwałość i estetyczny wygląd.

8. Ostateczne wykończenie:

Po zakończeniu fugowania i wyschnięciu masy, oczyść płytki i sprawdź, czy brzegi są równe i estetyczne. Jeśli drzwi mają próg, dopasuj go do poziomu płytek.

9. Ochrona i konserwacja:

Aby utrzymać płytki w doskonałym stanie, zastosuj specjalne środki ochronne i pamiętaj o regularnym czyszczeniu.

Układanie płytek przy drzwiach to zadanie wymagające precyzji i staranności. Przy odpowiednim przygotowaniu, planowaniu i korzystaniu z odpowiednich narzędzi, możesz osiągnąć efekt, który zachwyci wszystkich gości i doda uroku Twojemu wnętrzu. Dlatego pamiętaj, żeby zacząć od solidnego podłoża i postępować zgodnie z techniką, a wynik będzie satysfakcjonujący.

Jak właściwie przygotować podłoże pod płytki przy drzwiach?

Przygotowanie podłoża pod płytki przy drzwiach to kluczowy krok w procesie układania płytek ceramicznych. Poprawnie wykonane podłoże gwarantuje nie tylko estetyczny wygląd, ale przede wszystkim trwałość i bezawaryjność finalnej powierzchni.

1. Ocena podłoża: Przed rozpoczęciem jakichkolwiek prac konieczne jest dokładne zbadanie podłoża, na którym zamierzamy ułożyć płytki. Należy sprawdzić, czy jest ono wystarczająco mocne i stabilne. W przypadku istniejących nierówności, pęknięć lub uszkodzeń, konieczne będzie ich usunięcie.

2. Usuwanie starego pokrycia: Jeśli na podłożu znajdują się stare płytki, wykładzina czy inne materiały, trzeba je usunąć. Stare powłoki mogą wpłynąć na stabilność nowego podłoża i mogą prowadzić do problemów w przyszłości.

3. Wyrównywanie podłoża: W przypadku nierówności na podłożu, konieczne jest ich wyrównanie. Można to zrobić za pomocą masy wyrównującej lub zaprawy cementowej. Pamiętaj, że dokładność wyrównania ma kluczowe znaczenie dla równości powierzchni płytek.

4. Hydroizolacja: W przypadku, gdy podłoże znajduje się w obszarze narażonym na wilgoć, takim jak łazienka czy kuchnia, konieczna jest hydroizolacja. Nakładając warstwę hydroizolacyjną, zapobiegamy przedostawaniu się wilgoci do podłoża, co może prowadzić do jego uszkodzenia.

5. Wybór odpowiedniej zaprawy klejowej: Wybór właściwej zaprawy klejowej jest istotny. Musi być dostosowany do rodzaju płytek oraz warunków panujących na miejscu. Warto skonsultować się z fachowcem, aby wybrać odpowiednią zaprawę.

6. Przygotowanie na ściągnięcie wysokości drzwi: Jeśli po ułożeniu płytek nie chcemy, aby powierzchnia była wyżej od poziomu podłogi, trzeba odpowiednio dostosować podłoże. Może to wymagać ściągnięcia części wysokości drzwi lub innych dostosowań.

7. Przygotowanie na ruch i obciążenie: Jeśli podłoże będzie narażone na duże obciążenie lub częsty ruch, konieczne jest wzmocnienie podłoża, na przykład poprzez stosowanie wzmocnień stalowych lub siatki zbrojeniowej.

8. Kontrola poziomu i spadku: Podczas układania podłoża pod płytki, należy dokładnie kontrolować poziom oraz spadek. Spadek jest istotny w przypadku podłóg wodoodpornych, aby umożliwić odpływ wody do odpływu liniowego.

9. Testowanie przyczepności: Przed rozpoczęciem układania płytek warto przeprowadzić test przyczepności kleju do podłoża, aby upewnić się, że płytki zostaną trwale przymocowane.

10. Dokładne oczyszczenie powierzchni: Przed nałożeniem kleju trzeba dokładnie oczyścić powierzchnię z kurzu, brudu i innych zanieczyszczeń. Nawet małe drobiny mogą wpłynąć na jakość przyczepności kleju.

Właściwe przygotowanie podłoża pod płytki przy drzwiach jest niezbędne, aby uzyskać trwałe i estetyczne efekty. Dbałość o każdy detal, zgodność z zaleceniami producenta kleju i płytek, a także korzystanie z odpowiednich materiałów i narzędzi to klucz do sukcesu. Przestrzegając tych kroków technicznych, można cieszyć się piękną i wytrzymałą powierzchnią płytkową przez wiele lat.

jak układać płytki nad drzwiami

Czy istnieją specjalne techniki układania płytek w okolicach drzwi?

Specjalne techniki układania płytek w okolicach drzwi

W procesie układania płytek w okolicach drzwi, istnieją specjalne techniki, które pozwalają osiągnąć trwałe i estetyczne efekty. Drzwi stanowią kluczowy punkt w każdym pomieszczeniu, a staranne wykończenie w ich otoczeniu jest niezwykle istotne.

Przygotowanie podłoża

Przed rozpoczęciem układania płytek w okolicach drzwi, kluczowym etapem jest staranne przygotowanie podłoża. Należy upewnić się, że powierzchnia jest równa, sucha i wolna od wszelkich zanieczyszczeń. Jeśli istnieją nierówności, konieczne jest ich wyrównanie za pomocą specjalnych zapraw wyrównujących. W przypadku wilgotnych pomieszczeń lub przestrzeni z ekstremalnymi temperaturami, zastosowanie specjalnych hydroizolacji może być niezbędne, aby uniknąć problemów związanych z wilgocią.

Wybór odpowiednich płytek

Wybór odpowiednich płytek ma kluczowe znaczenie. W okolicach drzwi, szczególnie w miejscach o dużym natężeniu ruchu, zaleca się stosowanie płytek o wyższej wytrzymałości na ścieranie. Ponadto, należy również zwrócić uwagę na kształt i rozmiar płytek, aby idealnie pasowały do danego projektu. Dobrze dobrane płytki zapewnią estetyczny wygląd i trwałość układanej powierzchni.

Ustalenie prawidłowej linii rozpoczęcia

Początek układania płytek w okolicach drzwi jest kluczowym momentem. Zaleca się ustalenie prawidłowej linii rozpoczęcia, która będzie stanowiła punkt odniesienia dla reszty prac. Warto skorzystać z poziomicy i kreski kreślarskiej, aby zapewnić, że pierwsza rząd płytek jest idealnie prosty i równoległy do drzwi. To pozwoli uniknąć problemów z nierównym układaniem płytek w dalszej części powierzchni.

Zastosowanie kleju i fugi

Kolejnym krokiem jest zastosowanie odpowiedniego kleju do płytek. Klej musi być równomiernie rozprowadzony na podłożu, a następnie płytki należy delikatnie docisnąć, aby zapewnić dobrą adhezję. Po ułożeniu płytek, konieczne jest również zatrzeć fugi, aby uzyskać estetyczny wygląd i dodatkową ochronę przed wilgocią. W okolicach drzwi, szczególną uwagę trzeba zwrócić na fugi, aby zapewnić ich trwałość w miejscach o intensywnym użytkowaniu.

Wykończenie i pielęgnacja

Po ułożeniu płytek w okolicach drzwi, konieczne jest dokładne wykończenie. Warto zadbać o estetyczne listwy przypodłogowe, które pozwolą na eleganckie zakończenie powierzchni. Dodatkowo, regularna pielęgnacja, w postaci czyszczenia i impregnacji płytek, zapewni długotrwałą trwałość i zachowanie ich pierwotnego wyglądu.

Specjalne techniki układania płytek w okolicach drzwi mają istotne znaczenie, aby osiągnąć trwałe, estetyczne i funkcjonalne rezultaty. Przygotowanie podłoża, wybór odpowiednich płytek, ustalenie linii rozpoczęcia, zastosowanie kleju i fugi, a także odpowiednie wykończenie i pielęgnacja, to kluczowe kroki w procesie układania płytek przy drzwiach. Staranność i precyzja w tych działaniach zapewnią satysfakcjonujące efekty, które będą cieszyć oczy i być trwałe przez wiele lat.

jak układać płytki przy drzwiach

Jak dobrać odpowiednią wielkość płytek pod drzwi?

Dobór odpowiedniej wielkości płytek pod drzwi to kluczowy aspekt w procesie układania podłogi czy posadzki. Jest to nie tylko kwestia estetyki, ale także funkcjonalności i trwałości wykończenia.

1. Pomiary precyzyjne

Pierwszym krokiem jest dokładne zmierzenie przestrzeni pod drzwiami, która zostanie pokryta płytkami. To nie tylko długość i szerokość, ale także uwzględnienie ewentualnych progów czy innych przeszkód. Precyzyjne pomiary są kluczowe, ponieważ błędy w tym etapie mogą skutkować trudnościami w układaniu płytek i nieestetycznym wykończeniem.

2. Wybór odpowiedniej wielkości płytek

W zależności od wymiarów pomieszczenia i indywidualnych preferencji estetycznych można zdecydować się na różne wielkości płytek. Standardowe formaty to 30×30 cm, 60×60 cm, 90×90 cm itp. Istnieją również płytki o nietypowych kształtach, takie jak płytki kwadratowe, prostokątne czy wielokątne. Wybór zależy od wielkości powierzchni, ale również od stylu dekoracji i preferencji właściciela.

3. Dopasowanie do wzoru układania

Warto również zwrócić uwagę na wzór układania płytek. Odpowiednią wielkość wybieramy nie tylko pod kątem wymiarów pod drzwiami, ale także pod względem harmonii wzoru. Jeśli wybieramy płytki o dużym formacie, mogą one lepiej pasować do minimalistycznych aranżacji, podczas gdy mniejsze płytki mogą sprzyjać bardziej ozdobnym wzorom.

4. Minimalizacja przekrojów

W przypadku większych pomieszczeń zaleca się unikanie zbyt wielu przekrojów płytek pod drzwiami. Przekroje mogą zakłócać estetykę i powodować trudności podczas układania. W takim przypadku lepiej wybrać większe płytki, które obejmą większą powierzchnię bez konieczności cięcia.

5. Konsultacja z fachowcem

Jeśli nie jesteś pewien, jak dobrać odpowiednią wielkość płytek pod drzwi, warto skonsultować się z fachowcem lub projektantem wnętrz. Profesjonalna pomoc może zapewnić nie tylko estetyczne wykończenie, ale także długotrwałą trwałość wykończenia.

Dobór odpowiedniej wielkości płytek pod drzwi to istotny krok w procesie układania podłogi czy posadzki. Pamiętaj o dokładnych pomiarach, uwzględnieniu wzoru układania oraz konsultacji z ekspertem, aby osiągnąć najlepsze rezultaty i cieszyć się pięknym i funkcjonalnym wykończeniem pomieszczenia.

jak układać płytki ceramiczne

Które narzędzia są niezbędne do profesjonalnego układania płytek przy drzwiach?

Układanie płytek przy drzwiach to kluczowy etap w procesie wykończenia wnętrza, który wymaga odpowiednich narzędzi oraz precyzyjnych umiejętności. W celu osiągnięcia profesjonalnego efektu końcowego, konieczne jest wyposażenie się w specjalistyczne instrumenty i sprzęt. Oto lista niezbędnych narzędzi, które ułatwią układanie płytek przy drzwiach oraz pozwolą osiągnąć wysoką jakość wykończenia.

  1. Kwadrat linijkowy: Ten narzędziu pomaga w zachowaniu prostych linii i kątów podczas układania płytek. Dzięki niemu można upewnić się, że płytki są ułożone równolegle do drzwi oraz wzajemnie do siebie.
  2. Poziomica laserowa: Ułatwia precyzyjne ustawianie płytek na odpowiedniej wysokości i poziomie. Poziomica laserowa jest niezastąpiona przy układaniu dużych płyt na dużej powierzchni.
  3. Przesuwka krawędziowa: To narzędzie pozwala na cięcie płytek wzdłuż krawędzi, aby dopasować je do kształtu drzwi lub ściany. Dostępność różnych rodzajów ostrzy umożliwia precyzyjne dostosowanie płytek.
  4. Gumowa młotek: Gumowy młotek jest przydatny do delikatnego wtapiania płytek w klej. Zapewnia równomierne rozłożenie nacisku bez ryzyka uszkodzenia płytek.
  5. Kielnia z zębami: Kielnia ta jest niezbędna do rozprowadzania kleju na powierzchni podłogi lub ściany przed ułożeniem płytek. Wybór odpowiednich zębów na kielni zależy od rodzaju kleju i rozmiaru płytek.
  6. Piła do płytek ceramicznych: Piła ta pozwala na precyzyjne cięcie płytek w kształcie, jaki jest potrzebny wokół drzwi, zaokrągleń lub innych przeszkód. Dzięki odpowiedniemu narzędziu uniknie się pęknięć i odprysków na płytkach.
  7. Przyssawka do płytek: Jest przydatna przy manipulowaniu dużymi i ciężkimi płytkami. Przyssawka umożliwia pewne przenoszenie i ustawianie płytek, co jest kluczowe przy układaniu dużej ilości materiału.
  8. Klej do płytek: Wybór odpowiedniego kleju zależy od rodzaju płytek i podłoża. Klej do płytek musi być elastyczny, aby uniknąć pęknięć w przypadku zmian temperatury.
  9. Spoina do fugowania: Po ułożeniu płytek, konieczne jest wypełnienie szczelin między nimi spoiną. Do tego celu używa się specjalnej masy fugowej, która może być dostosowana kolorystycznie do płytek.
  10. Gumowe kliny narożne: Umożliwiają utrzymanie równych odstępów między płytkami w miejscach narożnych. Dzięki nim uzyskuje się estetyczny wygląd układanej powierzchni.
  11. Maskownica na drzwi: To akcesorium pozwala na estetyczne wykończenie obrzeży drzwi, ukrywając przestrzeń między płytkami a ościeżnicą.

Profesjonalne układanie płytek przy drzwiach wymaga odpowiedniego przygotowania i wykorzystania specjalistycznych narzędzi. Warto inwestować w wysokiej jakości sprzęt, który ułatwi precyzyjne i estetyczne wykończenie powierzchni ceramicznymi płytkami. Przy odpowiednim wykorzystaniu powyższych narzędzi, efekt końcowy będzie zachwycający, a płytki będą pięknie ułożone przy drzwiach, dodając elegancji i funkcjonalności wnętrzu.

układanie płytek przy drzwiach

Jak uniknąć problemów z poziomem płytek przy progu drzwiowym?

W trakcie układania płytek przy progu drzwiowym, istnieje wiele czynników, które mogą wpłynąć na jakość i trwałość wykonanej pracy. Należy zwrócić szczególną uwagę na odpowiednie przygotowanie powierzchni oraz właściwe techniki układania, aby uniknąć potencjalnych problemów z poziomem płytek.

  1. Przygotowanie podłoża: Pierwszym krokiem do uniknięcia problemów z poziomem płytek jest staranne przygotowanie podłoża. Upewnij się, że powierzchnia jest równa, sucha i pozbawiona luźnych elementów. W razie potrzeby, wykonaj wyrównanie podłoża, aby uzyskać płaską i stabilną powierzchnię.
  2. Prawidłowe rozplanowanie: Planowanie układu płytek jest kluczowym etapem. Wykonaj dokładne pomiary i zdecyduj, jakie płytki będą leżały przy progu drzwiowym. Ważne jest, aby płytki przy progu były umieszczone na stabilnym podłożu i nie tworzyły nierówności.
  3. Używanie odpowiednich narzędzi: Korzystanie z właściwych narzędzi, takich jak poziomica laserowa, poziomica wodna czy kliny dystansowe, pomoże w utrzymaniu odpowiedniego poziomu płytek. Dzięki nim unikniesz niepożądanych nierówności.
  4. Wybór odpowiedniej zaprawy klejowej: Wybór właściwej zaprawy klejowej jest istotny. Upewnij się, że klej jest odpowiedni do rodzaju płytek, jakie zamierzasz ułożyć. Zaprawa klejowa powinna być równomiernie rozprowadzona na powierzchni, aby uniknąć nierówności.
  5. Precyzyjne cięcie płytek: Jeśli konieczne jest przycięcie płytek, zastosuj odpowiednie narzędzia do cięcia, takie jak kątówka lub gilotyna do płytek ceramicznych. Precyzyjne cięcie płytek pozwoli na dokładne dopasowanie ich do progu drzwiowego.
  6. Kontrola poziomu w trakcie układania: Podczas układania płytek, regularnie sprawdzaj poziom za pomocą poziomicy. To pozwoli na bieżąco korygować ewentualne nierówności.
  7. Zastosowanie wyrównywaczy poziomych: W przypadku dużych płytek lub trudnych warunków, warto rozważyć zastosowanie wyrównywaczy poziomych. Dzięki nim można uzyskać idealnie równe poziomy płytek.
  8. Odpowiednia fuga: Grubość fugi między płytkami ma istotne znaczenie. Użyj odpowiednich kołków lub krzyżyków, aby zachować stałą odległość między płytkami. Dzięki temu uzyskasz równomierne położenie płytek.
  9. Staranne wykończenie: Po ułożeniu płytek i zeschnięciu kleju, starannie usunięcie nadmiaru zaprawy i fugi. Estetyczne i dokładne wykończenie pomoże w uniknięciu problemów z poziomem.
  10. Regularna konserwacja: Po zakończeniu prac, regularnie dbaj o utrzymanie czystości i stanu płytek. Unikaj zalewania ich wodą przez długi czas, co może prowadzić do odkształceń.

Unikanie problemów z poziomem płytek przy progu drzwiowym wymaga odpowiedniego przygotowania podłoża, precyzyjnego układania płytek oraz stałej kontroli poziomu. Warto zainwestować czas i uwagę w każdy etap prac, aby efekt końcowy był trwały, estetyczny i wolny od problemów z poziomem płytek. Dbałość o szczegóły to klucz do sukcesu w tego rodzaju zadaniach budowlanych.

jak układać płytki na ścianie

Gdzie szukać inspiracji i pomysłów na aranżację płytek w otoczeniu drzwi?

Zakładając, że jesteś zainteresowany sposobami na znalezienie inspiracji i pomysłów dotyczących aranżacji płytek w otoczeniu drzwi, warto zrozumieć, że wybór odpowiedniego projektu płytek może odmienić wygląd każdego pomieszczenia. Niezależnie od tego, czy planujesz remont korytarza, łazienki czy kuchni, właściwie dobrany wzór i kolor płytek mogą nadać przestrzeni unikalny charakter. Oto kilka miejsc, gdzie możesz znaleźć inspiracje do aranżacji płytek w otoczeniu drzwi.

1. Internet i strony internetowe związane z wnętrzami

Internet jest pełen źródeł inspiracji w dziedzinie aranżacji wnętrz, w tym również w zakresie płytek w otoczeniu drzwi. Popularne platformy społecznościowe takie jak Pinterest, Instagram czy Houzz oferują setki tysięcy zdjęć projektów, które mogą dostarczyć Ci pomysłów na układanie płytek. Wystarczy wprowadzić odpowiednie hasła kluczowe, takie jak „aranżacja płytek przy drzwiach” lub „pomysły na wybór płytek do korytarza”, aby znaleźć wiele inspirujących propozycji.

2. Katalogi i broszury producentów płytek

Wizyty na stronach internetowych producentów płytek to doskonały sposób na zapoznanie się z najnowszymi trendami i produktami dostępnymi na rynku. W katalogach i broszurach znajdziesz szeroki wybór wzorów, kolorów i rodzajów płytek. Możesz znaleźć inspiracje zarówno w zakresie układania płytek na podłodze, jak i na ścianach.

3. Wizyty w salonach sprzedaży płytek

Osobiście odwiedzając salony sprzedaży płytek, masz szansę zobaczyć i dotknąć różnych materiałów. To daje Ci możliwość oceny ich faktury, kolorów i wykończenia. Możesz również zasięgnąć porady ekspertów, którzy pomogą Ci wybrać odpowiednie płytki do swojego projektu. Zobaczenie płytek na żywo może dostarczyć Ci inspiracji, której nie da Ci jedynie przeglądanie zdjęć w internecie.

4. Magazyny wnętrzarskie i programy telewizyjne

Wiele magazynów wnętrzarskich zawiera artykuły poświęcone aranżacji płytek w różnych pomieszczeniach. To doskonałe źródło inspiracji, ponieważ prezentuje różne style i trendy w dziedzinie designu wnętrz. Również programy telewizyjne poświęcone remontom i aranżacji mogą dostarczyć Ci pomysłów na układanie płytek przy drzwiach.

5. Konsultacje z projektantem wnętrz

Jeśli masz trudności z wyborem odpowiednich płytek i układaniem ich w otoczeniu drzwi, warto skonsultować się z profesjonalnym projektantem wnętrz. Taki specjalista będzie w stanie dostosować projekt do Twoich indywidualnych potrzeb i preferencji, a także podpowiedzieć, jakie płytki najlepiej pasują do danego pomieszczenia.

Inspiracje i pomysły na aranżację płytek w otoczeniu drzwi można znaleźć na wielu różnych źródłach. Internet, katalogi producentów, salony sprzedaży, magazyny wnętrzarskie oraz wsparcie profesjonalnych projektantów to wszystkie cenne źródła informacji, które pomogą Ci stworzyć unikalny i estetyczny projekt układania płytek w Twoim wnętrzu. Warto poświęcić czas na poszukiwanie inspiracji, aby efekt końcowy spełniał Twoje oczekiwania i tworzył przyjemne wrażenie w otoczeniu drzwi.

One thought on “Jak układać płytki przy drzwiach?

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *